Publiczne wsparcie do kopalń – co obejmie
Przepis ten precyzuje m.in. zasady udzielania publicznego wsparcia w postaci dopłat do redukcji zdolności produkcyjnych kopalń, przewiduje zawieszenie spłaty i docelowe umorzenie części zobowiązań górniczych firm wobec ZUS i PFR oraz określa możliwości podwyższania ich kapitału za pomocą emisji skarbowych papierów wartościowych. Określa też koszty tych działań do końca 2031 r., szacowane na 28 mld 821 mln zł, nie licząc kosztów planowanych umorzeń zobowiązań.
Największym beneficjentem publicznej pomocy ma być Polska Grupa Górnicza. Według danych przekazanych w trakcie parlamentarnych prac nad ustawą, w latach 2022-31 z tytułu dopłat do redukcji zdolności produkcyjnych spółka ma otrzymać łącznie 20,7 mld zł, z czego ponad 5 mld zł w tym roku. Dzięki ustawie możliwe będzie również zawieszenie i docelowe umorzenie ponad 818 mln zł zobowiązań PGG wobec ZUS oraz 1 mld zł pożyczki z PFR.
Po ponad 5-miliardowej dopłacie w tym roku, w kolejnych latach dotacje dla PGG mają być mniejsze: od ponad 2,7 mld zł w 2023 r. i blisko 2 mld zł w 2024 r., do ponad 1,2 mld zł w 2031 r. – ostatnim roku, którego dotyczy znowelizowana ustawa górnicza. W ciągu 10 lat łączne budżetowe wsparcie dla PGG z tytułu dopłat do redukcji zdolności produkcyjnych ma przekroczyć 20,7 mld zł.
Węglokoks do redukcji zdolności produkcyjnych kopalni Bobrek-Piekary ma otrzymać łącznie niespełna 1,6 mld zł, a Tauron Wydobycie do redukcji w kopalniach Brzeszcze i Sobieski-Janina – łącznie 6,5 mld zł.
W ocenie skutków regulacji rozporządzenia podkreślono, że "możliwość skorzystania z pomocy publicznej, która pozwoli na sukcesywne zamykanie kopalń węgla kamiennego i zapobiegnie niekontrolowanej upadłości spółek" pozwoli zachować bezpieczeństwo energetyczne i utrzymać spokój społeczny na Śląsku.
Szczegółowa warunki wsparcia w zakresie dopłat dla górnictwa
W środę prezydent Andrzej Duda podpisał uchwaloną pod koniec ub. roku przez Sejm nowelizację ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego. W nowelizacji wskazano, że minister właściwy ds. gospodarki złożami kopalin określi w drodze rozporządzenia m.in. szczegółowe warunki systemu wsparcia w zakresie dopłat.
Opublikowane rozporządzenie reguluje sposób ustalania dopłaty do redukcji zdolności produkcyjnych i ceny referencyjnej. Ujęto w nim obowiązki informacyjne dla przedsiębiorstw w zakresie składania dokumentów niezbędnych do przyznania dopłaty. Określa ono także formy rozliczeń z wykorzystania dotacji oraz terminy ich przedkładania. Uwzględnia zasady monitorowania, kontroli i weryfikacji systemu wsparcia.
„Zasady dopłat do redukcji zdolności produkcyjnych opierają się na z góry określonym mechanizmie, który będzie brał pod uwagę koszty kwalifikowane oraz przychody kwalifikowane przedsiębiorstwa” – napisano w uzasadnieniu rozporządzenia.
„Dopłata do redukcji zdolności produkcyjnych będzie obliczana w oparciu o dodatnią różnicę pomiędzy kosztami kwalifikowanymi działalności wydobywczej jednostek produkcyjnych a przychodami kwalifikowanymi” – uściślono.
Za koszty kwalifikowane będą uznawane zapłacone koszty produkcji węgla związane z bieżącą produkcją z uwzględnieniem skutków finansowych kosztów lat ubiegłych. Za przychody kwalifikowane uznawane będą zrealizowane przychody ze sprzedaży węgla oraz pozostałe przychody uzyskane w ramach prowadzonej przez przedsiębiorstwa działalności.
Rozporządzenie zastrzega, że aby nie doszło do nadmiernego przyznawania dopłaty oraz aby zapewnić minimalizację wpływu wsparcia dla przedsiębiorstw górniczych na otoczenie rynkowe, cena sprzedaży węgla, przy wyliczaniu poziomu pomocy, będzie odnoszona do ceny referencyjnej, która będzie średnioważoną jednostkową cenę węgla energetycznego importowanego spoza Unii Europejskiej, ustalaną dla każdego miesiąca odrębnie i wyznaczaną przez Agencję Rozwoju Przemysłu.
Dopłata będzie mogła być przyznawana w formie dotacji z budżetu państwa lub w formie skarbowych papierów wartościowych przekazanych na podwyższenie kapitału zakładowego przedsiębiorstwa.
Wdrożenie przyjętych w nowelizacji ustawy górniczej rozwiązań wymaga notyfikacji Komisji Europejskiej.