Nieodpłatna mediacja – co to jest i komu przysługuje?

• Nieodpłatna pomoc prawna – mediacja
• Nieodpłatna mediacja – co to?
• Mediator – nieodpłatna pomoc prawna
• Punkty nieodpłatnej pomocy prawnej

„Chciałabym skorzystać z mediacji. Ze względu na trudną sytuację materialną zastanawiam się czy można taką pomoc uzyskać bezpłatnie” (Anna).

Nieodpłatna pomoc prawna – mediacja

Nieodpłatna pomoc prawna obejmuje również mediację.

Z możliwości takiej może skorzystać osoba uprawniona. Obecnie jest to osoba, która nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej (w tym osoba fizyczna prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą niezatrudniającą innych osób w ciągu ostatniego roku).

Szczegółowe zasady określa ustawa z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej.

Nieodpłatna mediacja – co to?

Nieodpłatna mediacja może być prowadzona pomiędzy stronami dążącymi do polubownego rozwiązania sporu. Warto jednak pamiętać, iż stroną, która inicjuje przeprowadzenie nieodpłatnej mediacji, może być wyłączenie osoba uprawniona.

Nieodpłatna mediacja obejmuje:

• poinformowanie osoby uprawnionej o możliwościach skorzystania z polubownych metod rozwiązywania sporów, w szczególności mediacji oraz korzyściach z tego wynikających;
• przygotowanie projektu umowy o mediację lub wniosku o przeprowadzenie mediacji;
• przygotowanie projektu wniosku o przeprowadzenie postępowania mediacyjnego w sprawie karnej;
• przeprowadzenie mediacji;
• udzielenie pomocy w sporządzeniu do sądu wniosku o zatwierdzenie ugody zawartej przed mediatorem.

Nieodpłatna mediacja nie obejmuje zaś spraw, w których:

• sąd lub inny organ wydały postanowienie o skierowaniu sprawy do mediacji lub postępowania mediacyjnego;
• zachodzi uzasadnione podejrzenie, że w relacji stron występuje przemoc.

Mediator – nieodpłatna pomoc prawna

Nieodpłatną mediację prowadzi mediator. Może nim być osoba wpisana na listę stałych mediatorów prowadzoną przez prezesa sądu okręgowego. Mediator może być również wpisany na listę prowadzoną przez organizację pozarządową w zakresie swoich zadań statutowych lub uczelnię. Informacje liście przekazuje się prezesowi sądu okręgowego.

Przeprowadzenia mediacji nie może się podjąć osoba, która w sprawie którejkolwiek ze stron uprzednio świadczyła pomoc prawną lub poradnictwo obywatelskie, była świadkiem, wydawała opinię, sporządzała wywiad środowiskowy lub prowadziła terapię, a także osoba, co do której zachodzi okoliczność tego rodzaju, że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do jej bezstronności.

W takiej sytuacji mediator może poinformować o możliwościach skorzystania z polubownych metod rozwiązywania sporów, w szczególności mediacji oraz korzyściach z tego wynikających. Może przygotować projekt wniosku o mediację czy umowy. Odmawia jednak przeprowadzenia nieodpłatnej mediacji, informując osobę uprawnioną o możliwości skorzystania z nieodpłatnej mediacji prowadzonej przez innego mediatora w tym samym punkcie lub innych punktach.

Punkty nieodpłatnej pomocy prawnej

Listę punktów znajdziemy na stronie internetowej starostwa powiatowego. Lokalizację punktów udostępnia również Ministerstwo Sprawiedliwości na stronie: https://zapisy-np.ms.gov.pl/

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej (Dz. U. z 2020 r., poz. 2232, ost. zm. Dz. U. z 2021 r., poz. 159)