Renta i praca? Osoby niepełnosprawne proponują zmiany

Wioleta Matela-Marszałek
Autorka licznych publikacji o tematyce prawnej
rozwiń więcej
Na czym polega tzw. pułapka rentowa? / Na czym polega tzw. pułapka rentowa? / Shutterstock

Temat likwidacji progów dorabiania do rent dla osób z niepełnosprawnościami powraca od wielu lat. Na czym polega tzw. pułapka rentowa? Czy jest szansa na zmianę przepisów?

Na czym polega tzw. pułapka rentowa?

Sejmowa Komisja do Spraw Petycji skierowała do Prezesa Rady Ministrów dezyderat dotyczący zawieszania rent socjalnych i rent  tytułu niezdolności do pracy. Chodzi o sytuację, gdy rencista osiąga dochody przekraczające ustalone limity. Progi te ustala się w oparciu o kwotę przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.

Aktualnie w przypadku osiągania przychodu w kwocie przekraczającej 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, ale nie wyższej niż 130% tej kwoty, renta z tytułu niezdolności do pracy ulega zmniejszeniu o kwotę przekroczenia, nie większą jednak niż kwota maksymalnego zmniejszenia (obecnie 890,63 zł dla rent z tytułu całkowitej niezdolności do pracy; 668,01 zł dla rent z tytułu częściowej niezdolności do pracy).

W sytuacji, gdy określone przychody przekroczą kwotę 130% przeciętnego wynagrodzenia, renta ulegnie zawieszeniu.

Limity obowiązują też dla rent socjalnych. Jeżeli taki rencista osiągnie dochody wynoszące do 70% przeciętnego wynagrodzenia, to nie ma żadnych potrąceń z otrzymywanego świadczenia. W przypadku osiągnięcia dochodu w przedziale pomiędzy 70% a 130% świadczenie ulegnie zmniejszeniu, a po przekroczenia 130% - zawieszeniu.

Osoby niepełnosprawne proponują zmiany

„Jedną z głównych przyczyn tzw. pułapki rentowej jest obawa przed zmniejszeniem lub zawieszeniem renty, czyli bierności zawodowej osób z niepełnosprawnością, będących zarazem rencistami. Osoby, których przychody przekraczają 70% przeciętnego wynagrodzenia nie mają już motywacji do pracy, gdyż ich łączny dochód z tytułu renty i pracy stanowi „blokadę” na poziomie 70% przeciętnego wynagrodzenia, ponieważ po przekroczeniu tej kwoty, renta jest zmniejszana, co przekłada się na ich trudną sytuację materialną. Demotywująco wpływa również próg 130% przeciętnego wynagrodzenia.” – piszą w imieniu Stowarzyszenia Polski Instytut Spraw Niepełnosprawnych autorzy petycji skierowanej do Sejmu.

Petycja ta przewiduje likwidację ograniczeń w zarobkowaniu przez osoby pobierające renty socjalne i renty z tytułu niezdolności do pracy. Zdaniem jej autorów przyczyniłoby się to do wzrostu rencistów z niepełnosprawnościami na rynku pracy.

Sejmowa komisja rozpatrzyła petycję w pod koniec czerwca 2024 r. „Wielu przedsiębiorców powinno odczuć poprawę możliwości znalezienia pracownika, który będzie zainteresowany podjęciem długoterminowego, stabilnego zatrudnienia” – mówił podczas posiedzenia komisji Daniel Kowalski, Dyrektor zarządzający Stowarzyszenia Polski Instytut Spraw Niepełnosprawnych. Z kolei Krzysztof Pater, stały doradca komisji podkreślał, iż „gdyby przyjąć, że zostałyby zniesione jakiekolwiek ograniczenie, to pod znakiem zapytania de facto stawałaby istota renty, bo renta stawałaby się oczywiście dodatkiem. Oczywiście pomiędzy aktualnym stanem a rozwiązaniem polegającym na zniesieniu wszystkiego jest duża przestrzeń czy duże pole manewru”. Komisja zdecydowała jednak o skierowaniu do premiera pytań w tej sprawie.

Pytania do rządu

„Komisja do Spraw Petycji zwraca się o przedstawienie kompleksowej  oceny i analizy postulatów zawartych w petycji. Komisja prosi o wskazanie danych dotyczących liczby osób, które posiadają aktualnie zmniejszone oraz  zawieszone prawo do renty ze względu na uzyskiwanie dochodów  przekraczających limity wynoszące 70% oraz 130% przeciętnego  wynagrodzenia. Jakie byłyby dokładne skutki finansowe wprowadzenia  zaproponowanych rozwiązań przy uwzględnieniu nie tylko kosztu wypłacania  świadczeń, które są aktualnie zmniejszone lub zawieszone, ale również potencjalnego wzrostu dochodów związanych z opłacaniem składek na ubezpieczenie społeczne oraz podatku dochodowego? Czy strona rządowa prowadzi aktualnie prace legislacyjne dotyczące zmiany zasad zmniejszania i zawieszania renty socjalnej oraz renty z tytułu niezdolności do pracy osobom, których dochody przekraczają ustalone limity?” - czytamy w dezyderacie uchwalonym 18 grudnia 2024 r.

Pytanie do MRPiPS

Na podobne pytania odpowie też Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. O likwidacji pułapki rentowej 31 stycznia wspomniał na konferencji wiceminister Łukasz Krasoń. Wymienił ją jako jedną z barier dla osób z niepełnosprawnością, które chciałyby podjąć pracę - pisze w swoim zapytaniu posłanka Iwona Hartwich. I informuje, iż do jej biura zgłaszają się pracujące osoby z niepełnosprawnościami z całej Polski w sprawie likwidacji tzw. pułapki rentowej. Dlatego pyta ministerstwo o to czy zostanie zlikwidowana pułapka rentowa, a jeśli tak, to kiedy.

Kto może dorabiać bez ograniczeń?

Przypomnijmy, iż od 1 grudnia 2024 r. tzw. limity dorabiania wynoszą 5713,20 zł (70% przeciętnego wynagrodzenia i 10 610,20 zł (130% przeciętnej płacy).

Emeryci, którzy osiągnęli powszechny wiek emerytalny (mężczyźni 65 lat, kobiety 60 lat) mogą dorabiać bez ograniczeń. Limitami nie są też objęte osoby, pobierające renty: rodzinne po uprawnionych do tych świadczeń, renty dla inwalidów wojennych, inwalidów wojskowych, których niezdolność do pracy związana jest ze służbą wojskową.

Źródło:

Petycja w sprawie zniesienia zasady zawieszania prawa do renty socjalnej albo renty z tytułu niezdolności do pracy lub zmniejszania wysokości tych świadczeń osobom niepełnosprawnym, których dochody przekraczają ustalone limity (BKSP-155-X-42/23)/Sejm

Zapytanie nr 2016 do ministra rodziny, pracy i polityki społecznej w sprawie likwidacji pułapki rentowej dla pracujących osób z niepełnosprawnościami/Sejm

Polecamy: Komplet Podatki 2025

Prawo
Nieudane operacje oczu – jak uniknąć tragedii? Sprawdź, zanim podpiszesz zgodę
30 maja 2025

W ostatnich latach coraz więcej osób decyduje się na zabiegi okulistyczne – laserowe korekcje wzroku, operacje zaćmy, implanty soczewek. Niestety, rośnie też liczba nieudanych zabiegów, które kończą się powikłaniami, a czasem trwałym pogorszeniem wzroku. Dlaczego tak się dzieje? Czy można się przed tym uchronić?

Legalna praca cudzoziemców w Polsce 2025 [przewodnik dla pracodawców]: procedury, zmiany prawa, obowiązki kadrowe
30 maja 2025

W 2025 roku legalizacja pracy cudzoziemców w Polsce zyskała nowy wymiar – nie tylko z powodu zwiększonego napływu pracowników spoza Unii Europejskiej, lecz przede wszystkim przez istotne zmiany legislacyjne oraz cyfryzację kluczowych procesów administracyjnych.

Podział mandatów w Sejmie. Wybory 2025
30 maja 2025

Jaki będzie prawdopodobny podział mandatów w Sejmie po wyborach 2025 roku? Jakie mogą być ewentualne koalicje? Potrzeba większości kwalifikowanej 3/5 do obalania weta prezydenckiego.

Drugi dodatek do renty. Osoby pracujące czują się oszukane. Mogły zostać na rencie socjalnej
30 maja 2025

Koleni czytelnicy piszą do nas listy o swoim pokrzywdzeniu w sprawie dodatku do renty. Mają go renciści otrzymujący rentę socjalną. Mają obiecaną podobną rentę osoby otrzymujące rentę z tytułu niezdolności od pracy. Obie kategorie rencistów to często tak samo ciężko poszkodowane osoby z orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji. Ale rentę socjalną otrzymuje się często w młodym wieku, natomiast rentę z tytułu niezdolności do pracy w sytuacji gdy niepełnosprawność powstała po 18 albo 25 roku życia (to dla uczących się). Są też przypadki rezygnacji z renty socjalnej na trochę wyższą chorobową. I o tym przypadku jest list naszego czytelnika

Od której godziny można głosować? [Wybory]
30 maja 2025

Od której godziny można głosować czyli o której otwierają lokale wyborcze w niedzielę 1 czerwca 2025 roku? Godziny te obowiązują w wyborach prezydenckich w kraju. Za granicą godziny otwarcia lokali wyborczych mogą się różnić.

Alimenty, których nie ma: Ponad milion dzieci w Polsce bez wsparcia od jednego z rodziców
30 maja 2025

Zaległości alimentacyjne w Polsce przekroczyły już 16 miliardów złotych, a problem niealimentacji dotyka ponad milion dzieci. To nie tylko rodzinne dramaty – to także systemowe zaniedbania, finansowe wykluczenie i rosnące obciążenie dla państwa. Mimo istnienia Funduszu Alimentacyjnego, wielu samotnych rodziców nadal pozostaje bez realnego wsparcia.

Kiedy wyniki drugiej tury wyborów prezydenckich? Szef PKW o możliwym terminie
30 maja 2025

„Mam nadzieję, że te wyniki uda się ogłosić równie szybko jak po pierwszej turze, czyli w poniedziałek rano czy wczesnym popołudniem” – powiedział podczas piątkowej konferencji prasowej Przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej Sylwester Marciniak.

Darowizna pieniężna od siostry, w kwocie 50 000 zł. Co decyduje o zwolnieniu z podatku?
30 maja 2025

Otrzymałeś darowiznę 50 000 zł od siostry? W określonych sytuacjach nie musisz płacić podatku. Kluczowe są terminy, formalności i pokrewieństwo. Sprawdź, co dokładnie decyduje o zwolnieniu z obowiązku podatkowego w takiej transakcji.

Spadły stopy procentowe – sprawdź, czy nie przepłacasz za kredyt. Po przeniesieniu kredytu do innego banku można zaoszczędzić pokaźne tysiące złotych
30 maja 2025

Obniżki stóp procentowych to okazja, aby poszukać korzystniejszej oferty i przenieść swój kredyt do innego banku. Dla wielu Polaków może to oznaczać oszczędność sięgającą nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych – mimo to niewielu kredytobiorców korzysta z tej możliwości.

Gdzie głosować? Wybory prezydenckie 2025 [WYSZUKIWARKA]
30 maja 2025

Gdzie głosować w wyborach prezydenckich 1 czerwca 2025 roku? Do którego obwodu należę? Na stronie wybory.gov.pl dostępna jest wyszukiwarka obwodów czyli obwodowych komisji wyborczych. Wystarczy wpisać własny adres.

pokaż więcej
Proszę czekać...
OSZAR »