REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jaka jest szansa na unieważnienie kredytu z WIBOR-em? Czy WIBOR może być uznany za nieuczciwe postanowienie umowne?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
WIBOR, kredyt, umowa kredytowa
Unieważnienie kredytu z WIBOR-em. Jak podważyć umowę kredytu w złotówkach? Czy WIBOR może być uznany za nieuczciwe postanowienie umowne?
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

W ostatnich latach w polskich sądach obserwujemy bezprecedensową falę pozwów dotyczących umów kredytowych. Do niedawna dominowały sprawy tzw. kredytów frankowych, dziś coraz częściej na wokandach pojawiają się sprawy kredytobiorców złotowych, którzy domagają się unieważnienia umowy kredytowej z powodu wadliwego mechanizmu opartego na wskaźniku referencyjnym WIBOR. Czy to realna droga do ochrony konsumenta, czy tylko chwilowy trend? Jako adwokat prowadzący kilkaset spraw przeciwko bankom, w tym coraz więcej spraw dotyczących WIBOR-u, przedstawiam aktualny stan prawny, argumenty oraz ryzyka.

rozwiń >

Czym jest WIBOR i dlaczego budzi kontrowersje?

WIBOR (Warsaw Interbank Offered Rate) to referencyjna stopa procentowa, według której banki w Polsce deklarują chęć pożyczania sobie nawzajem środków. Teoretycznie odzwierciedla ona koszt pieniądza na rynku międzybankowym, a w praktyce jest kluczowym elementem wpływającym na oprocentowanie kredytów udzielanych konsumentom.

Problem polega na tym, że WIBOR nie jest stawką rynkową ustalaną na podstawie rzeczywistych transakcji – lecz deklaratywną, opartą na ankietach składanych przez wybrane banki. Tym samym, dla wielu prawników i ekonomistów powstaje pytanie: czy mechanizm tak nieprzejrzysty i podatny na manipulację może być uczciwą podstawą do ustalania oprocentowania kredytu konsumenckiego?

REKLAMA

Czy WIBOR może być uznany za nieuczciwe postanowienie umowy?

Na gruncie prawa konsumenckiego – tak. Unijna dyrektywa 93/13/EWG oraz polska ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym stanowią, że postanowienia umowy, które nie były indywidualnie negocjowane, a które kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami i rażąco naruszający jego interesy – są niewiążące.

W wielu przypadkach, banki nie wyjaśniały kredytobiorcom:
- czym dokładnie jest WIBOR,
- w jaki sposób jest ustalany,
- że może zmieniać się nieprzewidywalnie, bez wpływu klienta,
- że WIBOR nie opiera się na transakcjach, ale na deklaracjach banków,
- ani że istnieje realne ryzyko jego manipulacji.

Co więcej, konsumentom przedstawiano kredyty „o stałej marży i zmiennym oprocentowaniu” jako bezpieczne, bez wnikliwego informowania o tym, że główny składnik oprocentowania – WIBOR – nie podlega ich żadnej kontroli ani możliwości przewidzenia jego wahań.

Czy są już wyroki unieważniające umowy z WIBOR?

Tak – choć jest ich niewiele, linia orzecznicza dopiero się kształtuje. W ostatnich miesiącach pojawiły się pierwsze orzeczenia sądów, które pokazują, że droga do kwestionowania WIBOR-u jako elementu umowy kredytowej jest otwarta – choć wymaga jeszcze ugruntowania w orzecznictwie apelacyjnym i Sądu Najwyższego.

Co może zyskać kredytobiorca?

W zależności od stanowiska sądu, kredytobiorca może:
- uzyskać unieważnienie całej umowy, co prowadzi do rozliczenia z bankiem na zasadzie zwrotu świadczeń (tzw. teoria dwóch kondykcji);
- usunąć z umowy WIBOR – co może oznaczać znaczące obniżenie rat kredytowych w przyszłości oraz zwrot nadpłaty z przeszłości;
- uzyskać dodatkowe roszczenia (np. o zapłatę odsetek ustawowych za opóźnienie, zwrot prowizji i innych opłat związanych z kredytem).

Jakie są ryzyka?

Podważenie umowy kredytowej opartej na WIBOR to proces bardziej złożony niż sprawy frankowe. Przede wszystkim:
- sądy nie wypracowały jeszcze jednolitego stanowiska,
- część sędziów może być bardziej zachowawcza – traktując WIBOR jako „element rynku finansowego” objęty ochroną systemową,
- banki bronią się, twierdząc, że WIBOR jest zgodny z rozporządzeniem BMR (Benchmark Regulation) i że jego stosowanie jest legalne.

Dlatego w sprawach WIBOR kluczowe jest precyzyjne zbudowanie argumentacji prawnej, analiza materiałów z procesu udzielania kredytu oraz zrozumienie specyfiki konkretnej umowy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Wnioski

Kredyty oparte na WIBOR mogą – podobnie jak kredyty frankowe – podlegać skutecznemu zakwestionowaniu przed sądem. Kluczowa jest jednak indywidualna analiza umowy i materiałów kredytowych, a także doświadczenie pełnomocnika procesowego, który potrafi połączyć argumentację prawną z wiedzą ekonomiczną.

Jako adwokat, który prowadzi kilkaset postępowań dotyczących kredytów konsumenckich – zarówno frankowych, jak i złotowych – mogę powiedzieć jedno: walka o swoje prawa ma sens. Coraz więcej wyroków potwierdza, że banki mają obowiązek transparentności, rzetelności i lojalności wobec klienta. A jeżeli tego obowiązku nie dopełniły – umowy mogą zostać podważone.

Jeśli posiadasz kredyt oparty na WIBOR i nie wiesz, czy Twoja umowa jest bezpieczna – warto ją przeanalizować z profesjonalistą. Czas działa na Twoją korzyść tylko wtedy, gdy podejmiesz odpowiednie kroki.

Sprawa „częstochowska” przed TSUE – czy WIBOR zostanie zakwestionowany przez Trybunał?

REKLAMA

W perspektywie najbliższych miesięcy kluczowe znaczenie dla kredytobiorców może mieć odpowiedź Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej na pytania prejudycjalne skierowane przez Sąd Rejonowy w Częstochowie (sygn. akt: I C 1103/23). To pierwsza sprawa dotycząca kredytów złotowych z WIBOR, która trafiła do TSUE.

Sąd krajowy zapytał m.in.:

1. Czy mechanizm ustalania oprocentowania kredytu w oparciu o WIBOR, bez uprzedniego wyjaśnienia konsumentowi zasad jego działania i ryzyk, może być uznany za klauzulę abuzywną w rozumieniu dyrektywy 93/13?

2. Czy sąd krajowy może usunąć z umowy postanowienie dotyczące WIBOR i utrzymać umowę w mocy w pozostałym zakresie – np. z oprocentowaniem jedynie na poziomie marży banku?

3. Czy fakt, że WIBOR nie opiera się na rzeczywistych transakcjach, lecz na deklaracjach banków, może wpływać na ocenę jego przejrzystości i zgodności z prawem konsumenckim?

Opinia Rzecznika Generalnego TSUE w tej sprawie spodziewana jest w najbliższych tygodniach, a wyrok Trybunału może zostać ogłoszony jeszcze w 2025 roku. Jego znaczenie może być przełomowe – zarówno dla sądów krajowych, jak i dla konsumentów, którzy wciąż wahają się, czy rozpocząć spór z bankiem.

Co może oznaczać wyrok TSUE?

- Pozytywna odpowiedź TSUE (tj. stwierdzenie abuzywności WIBOR bez wystarczającego poinformowania klienta) otworzy szeroką drogę do masowego kwestionowania umów kredytowych z WIBOR-em. Sądowe unieważnienia lub eliminacja WIBOR z umowy mogą stać się regułą.

- Negatywna odpowiedź TSUE nie zamknie jednak całkowicie drogi sądowej – ale z pewnością utrudni uzyskanie korzystnych wyroków i osłabi pozycję konsumenta w sporze z bankiem.

Co robić do czasu wyroku?

Z uwagi na wciąż niejednolitą linię orzeczniczą w sprawach dotyczących WIBOR oraz brak jednoznacznego stanowiska TSUE, rekomenduję rozważne, ale aktywne działanie.

Najlepszym rozwiązaniem na tym etapie jest:
- zlecenie kancelarii przygotowania reklamacji oraz wezwania banku do zapłaty lub zmiany warunków umowy,
- zebranie dokumentów związanych z umową kredytową i procesem jej zawarcia,
- oczekiwanie na opinię Rzecznika i wyrok TSUE, który może przesądzić o strategii procesowej.

Działając już teraz, można zabezpieczyć swoje roszczenia (przerywając bieg przedawnienia) i przygotować się do ewentualnego pozwu, który – w przypadku korzystnego dla konsumentów wyroku TSUE – może przynieść realne korzyści finansowe.

Robert Piskor, adwokat, Partner Zarządzający Hantke&Piskor Kancelaria Adwokacka

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Podział mandatów w Sejmie. Wybory 2025

Jaki będzie prawdopodobny podział mandatów w Sejmie po wyborach 2025 roku? Jakie mogą być ewentualne koalicje? Potrzeba większości kwalifikowanej 3/5 do obalania weta prezydenckiego.

Od której godziny można głosować? [Wybory]

Od której godziny można głosować czyli o której otwierają lokale wyborcze w niedzielę 1 czerwca 2025 roku? Godziny te obowiązują w wyborach prezydenckich w kraju. Za granicą godziny otwarcia lokali wyborczych mogą się różnić.

Alimenty, których nie ma: Ponad milion dzieci w Polsce bez wsparcia od jednego z rodziców

Zaległości alimentacyjne w Polsce przekroczyły już 16 miliardów złotych, a problem niealimentacji dotyka ponad milion dzieci. To nie tylko rodzinne dramaty – to także systemowe zaniedbania, finansowe wykluczenie i rosnące obciążenie dla państwa. Mimo istnienia Funduszu Alimentacyjnego, wielu samotnych rodziców nadal pozostaje bez realnego wsparcia.

Kiedy wyniki drugiej tury wyborów prezydenckich? Szef PKW o możliwym terminie

„Mam nadzieję, że te wyniki uda się ogłosić równie szybko jak po pierwszej turze, czyli w poniedziałek rano czy wczesnym popołudniem” – powiedział podczas piątkowej konferencji prasowej Przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej Sylwester Marciniak.

REKLAMA

Darowizna pieniężna od siostry, w kwocie 50 000 zł. Co decyduje o zwolnieniu z podatku?

Otrzymałeś darowiznę 50 000 zł od siostry? W określonych sytuacjach nie musisz płacić podatku. Kluczowe są terminy, formalności i pokrewieństwo. Sprawdź, co dokładnie decyduje o zwolnieniu z obowiązku podatkowego w takiej transakcji.

Spadły stopy procentowe – sprawdź, czy nie przepłacasz za kredyt. Po przeniesieniu kredytu do innego banku można zaoszczędzić pokaźne tysiące złotych

Obniżki stóp procentowych to okazja, aby poszukać korzystniejszej oferty i przenieść swój kredyt do innego banku. Dla wielu Polaków może to oznaczać oszczędność sięgającą nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych – mimo to niewielu kredytobiorców korzysta z tej możliwości.

Gdzie głosować? Wybory prezydenckie 2025 [WYSZUKIWARKA]

Gdzie głosować w wyborach prezydenckich 1 czerwca 2025 roku? Do którego obwodu należę? Na stronie wybory.gov.pl dostępna jest wyszukiwarka obwodów czyli obwodowych komisji wyborczych. Wystarczy wpisać własny adres.

Inflacja niższa niż oczekiwano. A spadek cen gazu pomoże w dalszym hamowaniu wzrostu cen

Inflacja w maju 2025 roku wyniosła 4,1% r/r, czyli poniżej oczekiwań analityków. Spadek cen gazu o 14,8% od lipca dodatkowo wpłynie na dalsze wyhamowanie wzrostu cen w gospodarce – prognozują eksperci po decyzji URE i danych GUS.

REKLAMA

Wybory prezydenckie 2025: bukmacher, superbet [ZAKŁADY]

Kto wygra wybory prezydenckie 2025? Jakie są kursy na Nawrockiego, a jakie na Trzaskowskiego? Sprawdzamy zakłady bukmacherskie: superbet, betclic, STS, LVbet, superbet, betfan, fortuna, fuksiarz.

Jak zgłaszać łamanie ciszy wyborczej? [Wybory 2025 II tura]

Pomimo od lat trwających dyskusji na temat zasadności i modelu funkcjonowania tzw. ciszy wyborczej, zakaz agitacji wciąż obowiązuje. Warto być zatem ostrożnym, by nie narazić się na wysokie kary. A co, jeśli sami jesteśmy świadkami łamania przepisów? Gdzie należy zgłaszać incydenty łamania ciszy wyborczej i dezinformację?

REKLAMA

OSZAR »